اصول و مبانی نظم

انضباط چیست؟

انضباط | انظباط | انضباط چیست

معنا و مفهوم انضباط

انضباط به معنی رعایت نظم، داشتن نظم و تنظیم در رفتار، عملکرد، یا اجرای وظایف است. این مفهوم به معنای انطباق با قوانین، قواعد، یا الگوهای مشخص می‌باشد. به عنوان مثال، در مدارس و نظام‌های نظامی، انضباط به معنای پایبندی به قوانین و دستورالعمل‌ها، حضور به موقع، اجرای وظایف با دقت و پایبندی به توانمندی‌های مشخص است.

مثلا در مدرسه زمانی که دانش آموزی هر روز با تاخیر به مدرسه می رسد به او میگویند تو دانش آموز بی انضباطی هستی ، چرا که او خود را با قوانین مدرسه منطبق نکرده است.

تفاوت نظم با انضباط

آیا نظم با انظباط فرق دارد؟ آیا این دو مفاهیم جداگانه ی دارند؟

اگرچه واژه‌های “نظم” و “انضباط” در برخی موارد به صورت مترادف استفاده می‌شوند، اما در مفاهیم و استفاده‌های خاصی از هم تفاوت دارند.

همان طور که در مقاله نظم چیست در بخش وبلاگ نظمستون بیان شد ؛ نظم به معنای ترتیب، سازماندهی و هماهنگی است. زمانی که می‌گوییم یک موضوع یا وضعیت دارای نظم است، منظورمان این است که آن موضوع یا وضعیت دارای ترتیب، سازماندهی منظم و هماهنگی میان اجزای مختلف آن است.

مثلا یک شرکت تولیدی را تصور کنید که پرسنل بخش مونتاژ به ترتیب و سازماندهی در ایستگاه های کاری خود مستقر میشوند و یکسری فعالیت های تعریف شده را به ترتیب و طبق برنامه تعریف شده انجام می دهد و ما به این سلسله اقدامات و اتفاق حاصل شده میگوییم دارای نظم میباشد.

از طرفی انضباط به معنای رعایت نظم و قواعد است. زمانی که از انضباط صحبت می‌کنیم، منظورمان این است که افراد یا سازمان‌ها به قوانین، دستورالعمل‌ها و نظام‌های تعیین‌شده پایبندی داشته باشند.

برای مثال پرسنلی که به تمامی قوانین و مقررات سازمان پایبندی کند و از تأخیر در حضور در سازمان خودداری کند، از لحاظ انضباطی موفق است.

به طور خلاصه، نظم به معنای ترتیب و سازماندهی است، در حالی که انضباط به معنای رعایت قوانین و دستورالعمل‌ها است.

منظم باشیم یا با انضباط؟

هر دو ویژگی “منظم بودن” و “پایبندی به انضباط” اهمیت زیادی دارند و می‌توانند به موفقیت و پیشرفت در زندگی کمک کنند. اما برای انتخاب یکی از آنها باید به شرایط و موقعیت خاصی که در آن هستید توجه کنید.

اگر منظم باشید، به معنای داشتن ترتیب و سازماندهی در زندگی خودتان هستید. این به شما کمک می‌کند تا وقت خود را به بهترین نحو مدیریت کنید، اهدافتان را به دست بیاورید و کارهایتان را به طور مؤثر انجام دهید.

از طرفی اگر به انضباط پایبند باشید، به معنای رعایت قوانین، دستورالعمل‌ها و نظام‌های مشخصی که برای رسیدن به اهدافتان مهم هستند، هستید. این ویژگی به شما کمک می‌کند تا تمرکز و پایداری در راه‌های خود داشته باشید و از مسیری که برای خودتان تعیین کرده‌اید، پرت نشوید.

ما در نظمستون به شما توصیه میکنیم در زندگی از هر دو ویژگی منظم بودن و با انضباط بودن استفاده کنید. اینکه آیا بیشتر باید منظم باشید یا به انضباط پایبند، به وضعیت خاص شما، اهدافتان و نیازهای شخصی تان بستگی دارد. اما مهمترین نکته این است که موقعیت‌هایی که احتیاج به یکی از این ویژگی‌ها دارند را شناسایی کرده و با توازن استفاده کنید.

آیا انضباط با انظباط فرق میکند؟

بله، “انضباط” و “انظباط” دو واژه مختلف هستند و در زبان فارسی معانی متفاوتی دارند.

بیایید نگاهی به فرهنگ لغت معین بیاندازیم

برای انضباط معانی زیر ارائه شده است :

مترادف انضباط: ترتیب، دیسیپلین، نظام، نظم، ادب، نزاکت

برابر پارسی: آراستگی، بسامانی، سامان پذیری، سامان گرفتن

معنی انگلیسی:

discipline, order, control

در حالی که برای انظباط فقط معنی زیر آورده شده است :

برابر پارسی: سامان

نتیجه گیری

زمانی که انضباط با حرف “ض” نوشته می‌شود و به معنای رعایت نظم، داشتن قانونمندی و پایبندی به قوانین و دستورالعمل‌هاست. این واژه در زبان فارسی به کار می‌رود.

اما زمانی که انظباط با حرف “ظ” نوشته می‌شود و به معنای آهنگ و تعادل در کاری و عملکرد است. این واژه در عرفان و ادبیات به کار می‌رود و در زبان فارسی جدید مورد استفاده رایج نیست.

بنابراین، در مفهوم رایج و استفاده‌های روزمره، “انضباط” با حرف “ض” استفاده می‌شود و اشاره به رعایت نظم و قوانین دارد.

چند نوع انضباط داریم؟

همان طور که تا به اینجای مقاله اشاره شد انضباط به عنوان یک ویژگی رفتاری می باشد که می تواند در زمینه های مختلفی خود را نشان دهد.

در ادامه به برخی از انواع انضباط در جامعه ایرانی خودمان اشاره می کنم.

1- انضباط شخصی

این نوع انضباط مربوط به پایبندی شما به استانداردها، ارزش‌ها و قواعد شخصی خودتان است. این شامل مواردی مانند مدیریت زمان، اهداف شخصی، انجام وظایف روزمره و مداومت در انجام یک کار می باشد.

2- انظباط تحصیلی

این نوع انضباط به پایبندی دانش‌آموزان به دستورالعمل‌ها و قواعد مدرسه و یا دانشجویان به قوانین دانشگاه می باشد و تلاش برای دستیابی به اهداف تحصیلی اشاره دارد. این شامل مواردی مانند حضور به موقع در کلاس‌ها، انجام تکالیف و مطالعه منظم است.

برای مثال در دانشگاه ها شما اگر بیشتر از 3 جلسه در کلاس های یک درس غیبت کنید آن درس برای شما حذف خواهد شد ، اگرمثال های دیگری از دوران مدرسه و دانشگاه یادتان می باشد برای ما در قسمت نظرات در انتهای همین مقاله یادداشت کنید.

3- انضباط سازمانی

این نوع انضباط مربوط به رعایت نظم و قواعد در محیط کار و سازمان است. این شامل مواردی مانند رعایت ساعات کاری، انجام وظایف به موقع، نداشتن غیبت غیر موجه ، استفاده از مرخصی استحقاقی ماهانه 2.5روزه ،  پایبندی به سیاست‌ها و دستورالعمل‌های سازمانی و رعایت اخلاق حرفه‌ای می‌شود.

معمولا انضباط سازمانی در کشور ما به سلایق و خواسته های کارفرمایان مربوط می شود و بخش کمی از آن هم مربوط به قوانینی است که وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی مشخص کرده است.

4- انضباط اجتماعی

این نوع انضباط به پایبندی افراد به قوانین و مقررات اجتماعی و فرهنگی یک جامعه اشاره دارد. این شامل رعایت قوانین رفتاری، احترام به دیگران، شرکت در فعالیت‌های اجتماعی و تلاش برای ایجاد هماهنگی و تعامل مثبت با محیط اجتماعی است.

مثلاً، موضوع حجاب در زمان نگارش این مقاله یکی از پر بحث‌ترین قوانین و مقررات اجتماعی در ایران بود. برخی افراد خود را به این قانون پایبند می‌دانستند، در حالی که برخی دیگر با شکستن این هنجار موافق بودند و تغییرات در آن را مطالبه می‌کردند.

این تقسیم‌بندی‌ها تنها چند نمونه از انواع انضباط هستند که ما در نظمستون برای شما مشخص کردیم و هر فرد می‌تواند در زندگی روزمره خود و در محیط‌های مختلف با نوعی از انضباط مواجه شود.

اگر شما با انواع دیگری از انضباط آشنایی دارید برای ما در قسمت نظرات در انتهای همین مقاله یادداشت کنید.

آیا منظم بودن بهتر است یا انگیزه؟

هر دو ویژگی اهمیت دارند، اما در برخی موارد، نیاز به ترکیبی از هر دو وجود دارد. انگیزه می‌تواند شما را به سوی اهدافتان هدایت کند، اما برای رسیدن به این اهداف، نیاز به سازماندهی، مدیریت زمان و انرژی نیز دارید. بنابراین، بهتر است هر دو این ویژگی را در نظر بگیرید و سعی کنید تا توازنی مناسب بین آنها داشته باشید. در ویدئوی زیر، شما می‌توانید مشاهده کنید که نظم چگونه می‌تواند به پایداری در پیشرفت به سوی اهدافتان کمک کند.

به طور کلی ما در این مقاله سعی کردیم به موارد زیر اشاره کنیم :

  1. انضباط به معنای رعایت نظم و ترتیب در رفتار و اجرای وظایف است و این مفهوم به معنای انطباق با قوانین و الگوهای مشخص می‌باشد.
  2. در مدارس و نظام‌های نظامی، انضباط به معنای پایبندی به قوانین است.
  3. نظم به معنای ترتیب و سازماندهی است، در حالی که انضباط به رعایت قوانین است.
  4. هر دو ویژگی “منظم بودن” و “پایبندی به انضباط” اهمیت دارند و برای انتخاب یکی از آنها باید به شرایط خاصی توجه کنید.
  5. “انضباط” و “انظباط” دو واژه مختلف هستند و معانی متفاوتی دارند.
  6. انضباط به عنوان ویژگی رفتاری می‌تواند در زمینه‌های مختلفی نمایان شود.
  7. انضباط شخصی، تحصیلی، سازمانی و اجتماعی از انواع انضباط هستند و هر کدام از این انواع به مفاهیم و قوانین مختلفی اشاره دارند.

4 دیدگاه در “انضباط چیست؟

  1. مارال آقائی گفت:

    ایجاد نظم و انضباط در زندگی به تلاش و تعهد نیاز دارد، اما فواید آن بسیار زیاد است. با ایجاد نظم و انضباط در زندگی خودمان، می‌توانیم به اهداف خود برسیم، از زندگی خود بیشتر لذت ببریم و به یک فرد موفق‌تر و شادتر تبدیل شویم.

  2. Ahmadi گفت:

    سلام خیلی برام جالب و خوشحال کننده بود ک سایتی هست ک علاوه بر محصولاتش مقاله های با ارزشی هم داره و آگاهی میده به جامعه بهترین نعمت همینه ک ما آدم ها متوجه نظم شدیم واقعا..

  3. رویا احمدی گفت:

    من خودم همیشه دو کلمه انضباط و انظباط رو باهم اشتباه میگیرم😅
    مقالتون برام جالب بود
    مخصوصا برای توضیح دادن و باز کردن موضوع راجع به این دو کلمه
    در هرصورت زندگی با اجرای هر دو انظباط و انضباط زیباتر و آرامشبخش تر میشه

    1. باقر احمدنژاد گفت:

      وقتی هر دوشون رو تو زندگیمون داشته باشیم، واقعا باعث میشه که حس بهتری داشته باشیم و بتونیم بهتر با چالش‌ها و موقعیت‌های مختلف کنار بیایم.

دیدگاهتان را بنویسید